نگاهي به زندگاني امام و پيشواي يازدهم

امام حسن بن على (ع)كه شيعيان وى را "امام حسن عسكرى(ع)" می ‏نامند، در روز جمعه، مصادف با هشتم ربيع الثانى سال 232 قمرى، در مدينه منوّره ديده به جهان گشود.

نام ايشان حسن بن علي، كنيه اش ابومحمد و القابشان:عسكرى، زكى، خالص، صامت، سراج، تقى و خاص (به امام حسن عسكرى(ع)، امام على النقى(ع) و امام محمد تقى(ع)، ابن الرضا نيز گفته مى‏شد.) پدر ارجمندش امام على النقى(ع) ونام مادرش، "حُديث" است و براى اين بانوى پرهيزكار و شايسته، نام‏هاى ديگرى چون "سليل"، "سوسن" و "جدّه" نيز گفته شده است.
با تولد امام حسن عسكرى(ع)در مدينه منوّره شور و شعف ويژه اى در خاندان پيامبر(ص) و دوستداران اهل بيت(ع) به وجود آمد و حرم اهل بيت(ع) را غرق در شادى و شادمانى كرد.

درباره تاريخ روز تولد ايشان، روزهاى ديگرى چون چهارم و دهم ربيع‏الثّانى نيز ذكر شده است. اما قول مشهور علما و مورخان شيعه، همان هشتم ربيع الثاني است.
تولد امام حسن عسكرى(ع) در مدينه منوّره، مقارن با خلافت "متوكل عباسى دهمين خليفه سلسله عباسيان بود. متوكل، كه از خلفا و حاكمان ستمگر تاريخ و از دشمنان سرسخت خاندان پيامبر(ص) بود، نسبت به عموم علويان، به ويژه "امام على النقّى(ع) " و فرزندش "امام حسن عسكرى(ع)"، تضييقات و فشارهاى زيادى اعمال كرد و در سال 236 قمرى، آنان را از مدينه به سامرا فراخواند و از نزديك آن بزرگواران را، تحت نظر و مراقبت خويش قرار داد.

دوران امامت حضرت عسكري(ع)

امام يازدهم در سال 254 ق، به دنبال شهادت امام هادي عليه السلام و در حالي كه بيش از 22 سال از عمر مبارك آن حضرت سپري نشده بود، منصب امامت را عهده دار شدند و حدود شش سال يعني تا 26 سالگي به ارشاد و هدايت مردم مشغول بودند. آن حضرت سرانجام در هشتم ربيع الاوّل سال 260 ق به دسيسه معتمد عباسي و در شهر سامرّا به شهادت رسيدند و جنازه مطهرشان در كنار مرقد منوّر پدر بزرگوارشان امام هادي عليه السلام به خاك سپرده شد كه ميعادگاه شيعيان جهان است و عاشقان ولايت چون پروانه به دور شمع وجودش مي چرخد.


فضايل اخلاقي امام عسكري(ع)
امام حسن عسگري عليه السلام در همه صفات پسنديده انساني و اخلاق و فضايل درحد كمال بوده است. آن امام والا مقام در عصر خويش بزرگوارترين، عابدترين، بردبارترين و محترم ترين افراد به شمار مي رفته و داراي انديشه بلند، زباني گويا و پرجاذبه و برخوردار از اخلاق نيك بوده اند. امام يازدهم شيعيان با مردم بسيار مهربان، و نسبت به ضعيفان و افراد تهي دست بسيار بخشنده بودند. او سالار قبيله ايثار، پيشواي مستضعفانِ خاك و مسجود فرشتگان افلاك بود. سلام سوخته دلانِ عطشان بر آن امام همام باد!

تنها امامي كه به حج مشرف نشد !

بني العباس چنان بر امام سخت گرفتند و مانند پدرش امام هادي او را در پادگان سامرا تحت نظارت و مراقبت دائمي نگاه داشتند كه او در عمر مبارك خود نتوانست حتي براي يكبار هم كه شده به زيارت خانه خدا و قبر جد اطهرش در مدينه برود لذا تنها امامي است كه به مكه نرفته است و به بعضي از شيعيان خود هم پس از بر عهده گرفتن هزينه سفرشان وكالت مي­داد تا به نيابت از او به كربلا - كه برخلاف مكه و مدينه فاصله زيادي با سامرا نداشت - مشرف شوند و قبر جد غريبش امام حسين را زيارت كرده و از كربلا براي او تربت حسيني را به سوغات آوردند.

امروز شنبه سالگرد شهادت امام حسن عسكري است. جوانترين امامي كه پس از جد خود امام جواد(ع) كه درسن 25 سالگي به شهادت رسيد. درسال 260 قمري در سن 28 سالگي در سامرا كشته گرديد و در منزل مسكوني خود كه اكنون حرم و بارگاه او و پدر و خواهر و همسرش مي­باشد به خاك سپرده شد.

اين شهادت از عبرت­هاي تلخ تاريخ است. بني العباس كه با شعار الرضا من آل محمد، بني اميه را با شمشير ابومسلم ايراني از صحنه سياست بركنار كردند بيشتر از بني اميه كه در دشمني با آل پيامبر چيزي فروگذار نكردند امام كشتند.

و اين نشان مي­دهد كه نه تنها نبايد به ادعاها و شعارهاي ظاهري حاكمان وحكومتها اعتنا كرد، بلكه بايد در عمل هم رفتار و كردار آنها را در نظر داشت.

بني العباس چنان بر امام سخت گرفتند و مانند پدرش امام هادي او را در پادگان سامرا تحت نظارت و مراقبت دائمي نگاه داشتند كه او در عمر مبارك خود نتوانست حتي براي يكبار هم كه شده به زيارت خانه خدا و قبر جد اطهرش در مدينه برود لذا تنها امامي است كه به مكه نرفته است و به بعضي از شيعيان خود هم پس از بر عهده گرفتن هزينه سفرشان وكالت مي­داد تا به نيابت از او به كربلا - كه برخلاف مكه و مدينه فاصله زيادي با سامرا نداشت - مشرف شوند و قبر جد غريبش امام حسين را زيارت كرده و از كربلا براي او تربت حسيني را به سوغات آوردند.

هم براين اساس است كه بعضي كه توفيق سفرهاي مكرر حج خانه خدا را دارند سعي مي­كنند يك حج خود را به نيابت از امام عسكري كه به حج نرفت انجام دهند تا بدينوسيله اداي احترامي به ساحت اين امام جوان كه گوهر تابناك و دُرّ يگانه خلقت يعني امام زمان را به عالم بشريت تقديم كرده است داشته باشند.

از امام عسكري تفسيري باقي مانده است كه البته همه قرآن نيست و هم اينكه منسوب به ايشان است. در تفسير آيه كهيعص - اولين آيه سوره مريم - در روايتي از امام آمده كه خداوند در اين آيه با رمز به فاجعه كربلا و تشنگي امام حسين اشاره كرده است:

«ك» مراد كربلاست، «ه» يعني هلاكت يزيد، «ع» عطش حسين است، «ص» صبر حسين و يارانش.