امام حسن(ع)؛ پیشوای اعتدال و کرامت
دوره امامت امام حسن مجتبی(ع) بیانگر درایت و تدبیر ایشان در صلح با معاویه است. امام بزرگواری که با اعتدال و کرامت خود توانست ادعای وفاداری معاویه را در برابر افکار عمومی قرار دهد و با راهبرد جنگ نرم به مبارزه با طاغوت زمان بپردازد.
«هان ای مردم! کسی که برای خدا نصیحت کند و کلام خدا را راهنمای خود گیرد، به راهی پایدار رهنمون شود و خداوند او را به رشد و هدایت موفّق سازد و به نیکویی استوار گرداند...» این گزیده ای از سخنان امام حسن مجتبی(ع) دومین امام شیعیان است. والامقامی که پس از شهادت امام علی(ع) پدر بزرگوار خویش، رسالت سنگین امامت را به مدت 10 سال برعهده گرفت.
ایشان در نیمه رمضان سال سوم هجرت در مدینه در منزل امیرالمومنان(ع) نخستین امام شیعیان و حضرت فاطمه(س) دیده به جهان گشود. پیامبر اکرم(ص) نام ایشان را «حسن» برگزیدند. سبط، سید، زکی و مجتبی از جمله لقب های این امام همام و ابومحمد کنیه ایشان به شمار می رود.
امام مجتبی(ع) از همان کودکی در سایه پشتیبانی های رسول اکرم(ص) رشد و پرورش یافت و از سرچشمه دانش پربار پدر و مادر بزرگوار خویش سیراب شد. صبر، شکیبایی، بردباری، ارشاد مردم، هدایت جامعه به راه حق، بخشش، اکرام یتیمان و گذشت فراوان از جمله ویژگی های اخلاقی و رفتاری امام حسن(ع) است که سبب شد تا وی را «کریم اهل بیت» بنامند.
ایشان همواره در کنار پدر، در جنگ ها به عنوان یار و یاور امام علی(ع) حضور داشت تا آن که با شهادت امیرالمومنان(ع)، امام حسن(ع) با سفارش پیامبر اسلام(ص) و برپایه وصیت پدر بزرگوار خود، مقام والای امامت را برعهده گرفت.
دومین امام شیعیان به هنگامه پذیرش این رسالت با ظلم و ستم معاویه رو به رو بود، او دشمن سرسخت اهل بیت(ع) به شمار می رفت و در چنین شرایطی امام(ع) برای نظم دادن به امور گوناگون، والیانی را برای شهرهای مختلف برگزید تا عدالت را در تمامی این شهرها برقرار سازد. معاویه با مشاهده چنین امری دشمنی خود را با لشگرکشی به عراق آشکار ساخت، دومین امام شیعیان با نگارش نامه ای از او خواست تا از توطئه و جنگ دست بردارد اما معاویه بدون توجه به این نامه، به تشویش اذهان عمومی پرداخت و به ناسازگاری خود ادامه داد.
امام حسن(ع) با توجه به این شرایط تنها راه مبارزه با ستیزه جویی های معاویه را اعلام جهاد دانست به دلیل آن که برخی از سپاهیان وی در برابر وعده های معاویه سر تسلیم فرود آوردند و به ایجاد نفاق در سپاه امام حسن(ع)پرداختند، امام(ع) مصلحت را در آن دید تا پیشنهاد معاویه مبنی بر صلح را مورد پذیرش قرار دهد.
امام(ع) در این صلح نامه شرط هایی گذاشت که از آن میان می توان به موظف بودن معاویه مبنی بر پیروی از پروردگار، کتاب و سنت رسول خدا(ص)، تعیین نکردن جانشین برای خود، انجام ندادن مکر و حیله علیه امام حسن(ع)، فرزندان حضرت علی(ع) و شیعیان آنها در سرزمین های اسلامی و ... اشاره کرد.
معاویه به قصد اجرای صلح به کوفه رفت اما با شکستن عهد خود، به ظلم و ستم نسبت به شیعیان ادامه داد. امام مجتبی(ع) نیز از مبارزه با حکومت وقت دست نکشید و به حفظ نیروهای کیفی و خالص و تفسیر صحیح اسلام پرداخت.
سرانجام امام حسن مجتبی(ع) پس از عمری مبارزه در راه برقراری عدالت و حقیقت در 28 صفر 50 هجری قمری با دستور معاویه و به وسیله جعده همسرش، مسموم شد و به شهادت رسید. پیکر مطهر ایشان در آرامگاه بقیع به خاک سپرده شد.
**«صادق گلزاده» معاون فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب در گفت و گو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع)، سه مرحله راهبردی و کلیدی را برای زندگی ایشان عنوان کرد و گفت: این مرحله ها شامل دوران زندگی امام علی(ع)، دوره حکومت داری و صلح امام حسن(ع) و دوره پس از حکومت داری ایشان است. پیشوای دوم شیعیان حکومت خلیفه هایی همچون ابوبکر، عمر و عثمان را درک کرد. این امام بزرگوار در هنگامه امامت حضرت علی(ع) همراه و یاور آن امام بزرگوار بود. معاویه در زمان حکومت خود با آن که نقشی در خلافت نداشت اما به عنوان پادشاه همواره در راه زمینه سازی ولایتعهدی یزید تلاش می کرد و امام(ع) با نظارت بر این امر به رویارویی با آن پرداخت.
ارسال نظرات