پایگاه اطلاع رسانی

سازمان حج و زیارت

گفت وگو با مسئول عملیات حج

جوانگرایی در کارگزاران/ تلاش برای حفظ قیمت نهایی حج

جوانگرایی در کارگزاران/ تلاش برای حفظ قیمت نهایی حج

مکه مکرمه – پایگاه اطلاع رسانی حج و زیارت - با مسئول عملیات حج در مکه مکرمه گفت و گو کردیم؛ درباره مسائل مرتبط با حج؛ از برگزاری این مناسک در خلاء دیپلماتیک با سعودی ها ، تا تلاش برای حفظ قیمت نهایی حج.
نصرالله فرهمند همچنین از جوانگرایی در کارگزاران هم خبر داد و در باره دغدغه های سازمان و نیز اصلاح روندهای ناقص صحبت کرد.
هنگامی که فرهنمد درباره آغاز کار کمیته های 24 گانه آسیب شناسی حج 97 صحبت کرد، از وی در باره نتایج نتایج آسیب شناسی حج 96 و تاثیر آن بر روند خدمات رسانی و حل مشکلات سال قبل سوال کردیم که وی گفت: تلاشی که با ایده های جدید و برای اصلاح روش ها ، صورت گرفت، با درصد بسیار بالایی در حج 97 جواب داد.
برنامه ریزی برای حج 97 از مهرماه سال 96 با تحویل گزارش از سوی کمیته های 24 گانه بررسی و آسیب شناسی و به محض پایان حج آن سال شروع شد.
نتایج آسیب شناسی ها و توجه به آن ، در بخش حمل و نقل ترددی (نقل و انتقال از مکه به عرفات و از عرفات به مشعر و منا و بازگشت دوباره به مکه) تقریبا 95 درصد اثر گذاری داشته است.
در اجرای برنامه های حمل و نقل هوایی هم، 60 تا 70 درصد به شکل ملموس نتیجه گرفتیم و این درحالی است که دراین بخش برخی مشکلات مربوط به کشور میزبان بوده است.

*نقاط قوت
کار حج 97 از چه زمانی کلید خورد؟ این سوالی بود که از فرهمند پرسیدیم و در‌ پاسخ توضیح داد: یکی از دلایل ضریب بالای موفقیت و از نقاط قوت حج امسال ، اقدام آقای محمدی ریاست سازمان به شروع مذاکرات و مکاتبات با طرف سعودی (وزارت حج عربستان) بود ، بطوری که ایران اولین کشوری بود که کار را شروع می کرد ، چرا که اگر طرف سعودی با تاخیر دعوت به حج را به ما ابلاغ می کرد، این تاخیر اثر خود را بر سیستم و برنامه ها می گذاشت.
سعودی ها هم خیلی زود قبول کرده و یک تفاهم نامه خوب هم امضا شد و بلافاصله کارشناسان کشورمان در امور تغذیه، حمل و نقل ، اسکان و ویزای الکترونیکی راهی عربستان شدند.

* روند اصلاح روش ها
با بهره گیری از نتایج آسیب شناسی حج 96 ، کارهای مهمی در روند حج امسال انجام شد.
مسئول عملیات حج 97 گفت: در بحث تدارکات ، سیستم را متمرکز کردیم و از این طریق هم تعدادی از مدیران مجموعه ها را آزاد کرده و هم در هزینه ها صرفه جویی کردیم. بطوری که تا پارسال ، هر هتل یک کامیونت داشت که به انبار می رفت و کالاهای مورد نیاز را به هتل حمل می کرد، اما امسال تمامی این کامیونت ها را کنار گذاشته، با یک شرکت قرارداد منعقد کردیم که همه هتل ها را پوشش می داد.
به این ترتیب هم در زمان ، هم منابع انسانی و هم در هزینه صرفه جویی کردیم که در بخش هزینه دستکم یک میلیون و 200 هزار ریال صرفه جویی صورت گرفت.
ارتقا کیفی مواد غذایی هم بحث دیگری است که امسال با عملیاتی کردن ایده های نو هم صرفه جویی و هم کاهش اسراف را به دنبال داشت. به عنوان مثال تولید نان لواش و شبه بربری ، تهیه پنیر با ذائقه ایرانی و نیز بکارگیری یک آشپزخانه مرکزی با ظرفیت حدود 70 هزار نفر از جمله این نوآوری هاست.
بخشی از مواد و اقلام نیز همراه زائر به مدینه و مکه منتقل شد که از جمله میوه خشک ، برخی ادویه جات و همچنین موادی مانند زرشک، زعفران و لوبیا بود.
فرهمند ادامه داد: در کسب رضایتمندی حجاج ، یکی از بهترین عملکردها را طی این سال ها در بخش حمل و نقل درون شهری داشته ایم. گروهی از نیروهای متخصص در امر حمل و نقل از کشورمان و مدیرانی با تجربه کار و آشنایی با مقررات و قوانین کشور میزبان کار بزرگی انجام دادند، این درحالی است که قوانین سعودی، سخت و دشوار است.
در بخش حمل و نقل در مکه کار کاملا سخت شده است؛ تاکنون فقط ایران و ترکیه چنین سیستم منظمی داشته اند و امسال اما کشورهایی دیگری مانند هند و پاکستان و اندونزی هم این طرح را اجرا می کنند، با اینحال ایران امسال برای حجاج خود مدرن ترین اتوبوس ها را بکار گرفت.
امسال همچنین یک استراحتگاه میان راهی برای زائرانی که از جده وارد عربستان می شوند و باید در جحفه محرم شوند ، دایر کردیم . زائرانی که در طول روز وارد جده می شوند اگر بخواهند بعد از احرام به سرعت راهی مکه شوند، باید با اتوبوس های غیر مسقف یا مکشوف سفر کنند که در گرمای این روزهای عربستان کشنده است، بنابر این زائران در این استراحتگاه استراحت می کنند، پذیرایی می شوند و بعد از اذان و نماز مغرب با اتوبوس های سرپوشیده و مجهز به کولر راهی مکه می شوند.

*همه دغدغه های مدیریت سازمان
همه برنامه ها در چارچوب دقیق و منظم پیش می رود و مدیریت ارشد سازمان بر روند اجرای زمانبندی نظارت دقیق دارد و نیز سطح کیفی تعریف شده عملیاتی می شود. بنابراین در واقع این سیستم و برنامه است که کار را جلو می برد؛ این نکته ای است که فرهمند در پاسخ به سوال ما در خصوص مهمترین دغدغه های سازمان چیست؟، به زبان آورد.
وی افزود: با اینحال دغدغه هم هست؛ دغدغه از حوادث غیر قابل پیش بینی تا حوادث طبیعی مانند طوفانی که شب هشتم ذی الحجه صدمات زیادی به شبکه برق عرفات وارد کرد.
در حال حاضر یکی از دغدغه های سازمان مساله مسکن حجاج در مدینه است ؛ مساله جدی است؛ کافی است یک روز از اقامت زائر در مدینه کم شود تا صدای همه در آید.
مساله خواب آلودگی راننده ها در جریان جابجایی های بزرگ ، بویژه هنگام بازگشت که در یک دوره زمانی محدود 86 هزار نفر می بایست از مکه مکرمه تخلیه شوند و به مقاصد فرودگاه جده و یا شهر مدینه (مدینه بعدی ها) انتقال یابند خیلی مهم است.
دغدغه دیگر یا خط قرمز سازمان حج و زیارت مساله سلامت و امنیت زائران و حجاج بیت الله الحرام است. زائر تا روز آخر مراقبت و خدمات می خواهد ، تا جایی که مدیریت سازمان حج و زیارت به همه روسای مجموعه ها ابلاغ کرده است که تا قبل از خروج کامل آخرین نفرات ، حوزه ماموریت خود را ترک نکنند.

*جوان گرایی در کارگزاران حج
امسال سازمان حج و زیارت دست به یک تغییر جدی در ساختار نیروهای کارگزار و مدیران مجموعه های خود در مکه و مدینه زده است. امسال عموما جوان تر بودند.
مسئول عملیات حج 97 در این خصوص اظهار داشت: بیش از 60 درصد جوان و اولین بار بود که به سمت ریاست مجموعه ها گمارده شده بودند و تجربه اولشان.
بکارگیری نیروهایی از دل کاروان ها و از میان زائران نیز یکی از مهمترین اقداماتی بود که سازمان حج و زیارت امسال در بحث منابع انسانی از آن بهره گرفت. این نیروها تحت عنوان زائر یار یا زائر خدمه بطور داوطلبانه با واحدهایی مانند واحد راهنمایان و امداد همکاری کردند.
سازمان می تواند از آنان به عنوان نیروهای بالقوه در آینده استفاده کند و همین نیروها بانک نیروی انسانی سازمان را تقویت می کند.

*برای مشکلات مدینه و مشاعر فقط اطلاع رسانی لازم است
کمبود هتل درمدینه، حالا به یک مشکل اساسی تبدیل شده است، سعودی ها حدود 200 هزار تخت را برای نوسازی واحدهای اقامتی زائران تخریب کرده اند.
فرهمند این نکات را یادآور شد و گفت: در بخش مسکن در مدینه با بحران پیچیده و عمیقی روبه رو هستیم، چرا که بسیاری هتل های قدیمی و هتل هایی که طی 20 سال گذشته ساخته شده بود، در چارچوب طرح توسعه 2030 دولت عربستان تخریب شد، اما اکنون مدت هاست که کار به دلایل مالی تعطیل شده است و چشم اندازی هم دیده نمی شود.
اگر همین امروز طرح ها دوباره از سر گرفته شوند، برای وارد شدن اولین هتل ها به چرخه زائر پذیری در مدینه ، دستکم 3 سال زمان لازم است.
امسال در مدینه نیروهای ستادی با زحمات فراوان و یک نقشه راه موفق شدند مساله هتل در مدینه را حل کنند و حتی قیمت ها را نیز مطابق تعرفه های سال گذشته تثبیت کردند و تا الان از بحران مسکن در مدینه عبور کردیم ، اما سطح خدمات در مدینه برخلاف مکه، افت کرده و این مساله باید برای حجاجی که عازم سرزمین وحی می شوند، بخوبی توجیه شود .
اما در مشاعر شامل عرفات، مزدلفه (مشعر) و منا که چیزی حدود 5 روز از ایام حج و مهمترین اعمال حجاج را شامل می شود، وضع از این هم بدتر است. بطور مثال سرانه هر نفر در عرفات یک متر و 30 سانتی متر و در منا 90 سانتی متر است و این یعنی مشکل جدی . فضای این مناطق محدود است و مقام های سعودی فعلا نمی توانند کاری کنند، مگر آنکه منتظر تکمیل برنامه 2030 سعودی ها باشیم.
با اینحال، کارشناسان و مدیران سازمان ، بیکار ننشستند و با یکسری ابتکارها ، بخشی از همان فضا را در منا آزاد کردند. مثلا به جای آنکه هر مجموعه یک انبار تدارکات در منا داشته باشد، یک انبار مرکزی ایجاد کردیم و اقلام و کالا را در سه مرحله در آن جای دادیم؛ فضایی با مساحت کمتر که باعث آزاد شدن مقادیری فضا برای اسکان زائران شد. همچنین مطب های پزشکی در عرفات و منا را متمرکز کردیم و فضاهای اضافی را به زائر اختصاص دادیم.
چند اقدام موثر دیگر نیز انجام شد تا فضا برای زائران قابل تحمل تر و راحت تر باشد. یکی اطلاع رسانی بود که حجاج را متوجه محدودیت ها کرد و به همین دلیل انتقادها و نارضایتی ها نسبت به پارسال بسیار کمتر بود و در عین حال برای حج آینده نیز باید اطلاع رسانی دقیق و همه جانبه صورت پذیرد.
دیگری چادرها زودتر از پارسال تحویل مدیران مجموعه ها و کاروان ها شد تا بتوانند برنامه ریزی کنند و با مدیران موسسه مطوفی نیز جلسات منظم و مستمری داشتیم تا خدمات بیشتر و بهتری را دریافت کنیم.

*گزارشی از عملیات مشاعر
کار در مشاعر شامل عرفات، مشعر و منا و جمرات ، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، بحدی حساس و دشوار است که در اجرای آن همه نیروهای ستادی در وضعیت فوق العاده قرار می گیرند.
فرهمند در خصوص عملیات ایام تشریق یا همان مشاعر گفت: در این بخش از مناسک حج مشکل زیاد است ، اما بخش عمده آن مربوط به میزبان یعنی دولت عربستان است.
در جریان عملیات مشاعر، طبق برنامه حرکت کردیم. صبح هشتم ذی الحجه ، می بایست کاروان های اهل سنت کشورمان را برای "ترویه " به منا منتقل می کردیم و از ساعت 4 بعد از ظهر هم باید کاروان ها به عرفات منتقل می شدند. براساس جدول زمانبندی، از ساعت 4 بانوان و بعد از اذان آقایان به عرفات منتقل شدند.
در عرفات ، اما طوفان غروب روز هشتم، به شبکه برق صدمه زد، اما با پیگیری های بعمل آمده با موسسه مطوفی و تلاش مهندسین سعودی، تا ساعاتی بعد برق وصل شد و کولرها بکار افتاد.
بعد از پایان وقوف در عرفات، کار انتقال بزرگ به مشعر و منا در شامگاه نهم ذی الحجه شروع شد. در عین حال زائران از خدمات ارائه شده در عرفات رضایتمندی بالایی داشتند. برای اولین بار غذای گرم داده شد و سرویس ها به موقع و بدون معطلی زوار را جابجا کردند.
کار انتقال زائران به مشعر و منا بعد از اذان مغرب شروع شد؛ ابتدا بانوان و معذورین (افراد سالخورده و ناتوان جسمی) به مشعر رفتند تا بعد ازیک وقوف چند دقیقه ای، با همان اتوبوس ها راهی منا شوند و بقیه بعد از انتقال به مشعر در همانجا بیتوته کردند تا طلوع آفتاب روز دهم .
هنگام جابجایی ها در مشاعر کمتر فردی ناراضی پیدا می شد، درحالی که پارسال شکایت زیاد بود. امسال به دلیل اتوبوس های مدرنی که در ناوگان ایرانی ها بکار گرفته شده بود، با مشکل خرابی خودرو و در راه ماندن نداشتیم.
در نهایت در روز دوازدهم هنگام انتقال زائران به مکه ، بگونه ای ساماندهی شد که 50 اتوبوس اضافی آمد و در نهایت صرفه جویی شد.
در جمرات هم با آرامش و اطمینان بیشتری نسبت به گذشته عمل کردیم. در همه مسیرها، از جمله در زمان مراسم ترویه اهل سنت ، راهنماهای ما با پوشش متحدالشکل، مستقر بودند و هیات پزشکی هم تیم های خود را در منا مستقر کرد و از بامداد دهم ذی الحجه که بانوان برای رمی جمرات رفته بودند ، راهنمایان و اعضای هیات پزشکی را همراه خود داشتند.

*حج در فقدان روابط دیپلماتیک
حج در شرایطی که روابط سیاسی و دیپلماتیک دو کشور ایران و عربستان به نقطه صفر رسیده، کار دشواری است؛ البته سعودی ها با مرتبط کردن همه امور حج به وزارت حج این کشور و موسسه واسطه "الموطفی حجاج ایران"، حج را موضوعی غیر سیاسی معرفی می کند.
اما فرهمند در این خصوص گفت: وزارت حج عربستان در خلاء روابط سیاسی دو کشور خود را متولی صفر تا صد مناسک حج می داند و ما یک حلقه واسط به نام موسسه مطوفی داریم.
از قدیم بطورسنتی امور مربوط به حجاج ایرانی را گروه هایی در قالب عشیره ای و سنتی انجام می دادند که حالا همان امور در قالب موسسه یا سندیکا برنامه ریزی و انجام می شود.
این موسسه (المطوفی حجاج ایران) اکنون وظیفه کلیه هماهنگی ها با پلیس، راهنمایی و رانندگی ، گذرنامه ، امور مربوط به مسجد الحرام و خدمات رسانی در مشاعر را برعهده دارد.
بطور مثال ، زمین در عرفات، مشعر(مزدلفه) و منا متعلق به دولت است و موسسه المطوفی مسئول خدمات رسانی در قطعه ای است که دولت سعودی به ایرانی ها اختصاص داده است ، بنابراین اقدام به آماده سازی و ایجاد زیرساخت ها می کند.
همچنین ورود و خروج به مشاعر و اعزام اتوبوس ها جملگی بر عهده این موسسه است.

*تلاش برای حفظ قیمت حج
از همین حالا نگرانی ها درباره نرخ ارز و تاثیر آن بر قیمت حج تمتع سال آینده ، خیلی ها را نگران کرده است، برخی ها شاید با شرایط جدید دیگر هرگز نتوانند به
آرزوی خود که سال ها در نوبتش بودند، برسند.
فرهمند اما کمی امیدوارانه در این خصوص توضیح داد. او گفت : ما در مجموعه خدمتگزاران حج دنبال آن خواهیم بود که قیمت های تمام شده را در عربستان البته با حفظ کیفیت ثابت نگهداریم و ضمن آن ایده هایی نیز برای کاهش هزینه های حجاج وجود دارد که در حال بررسی است. این هنر مسئولان است که با چنگ و دندان مانع افزایش قیمت ها در عربستان و یا تاثیر نوسانات ارزی کشور در قیمت ها در این کشور شوند.
فرهمند در عین حال این را هم یادآور شد که موضوع نرخ ارز در داخل کشور از دست ما خارج است، اما در عربستان تمام تلاش خود را خواهیم کرد که این قیمت ها افزایش نیابد.
وی یکی از ایده هایی که روی آن کار می شود، تنوع بخشی به بحث مسکن و پایین آوردن هزینه ها در این بخش منی داند که عموما حدود 60 تا 65 درصد هزینه حج را شامل می شود.
در حال حاضر سه سطح خوب – عالی – میانه برای هتل های محل اقامت حجاج در نظر گرفته شده است، اما گویا قرار است یک سطح پایین تر از میانه هم به سطح بندی ها اضافه شود که معمولا هتل های عادی تری به حساب می آیند.
با توجه به اینکه مسکن سهم زیادی در هزینه های حج زائران دارد، این هتل های معمولی تر برای زائرانی که قدرت مالی کمتری دارند، بسیار مناسب است.

سازمان حج و زیارت امتیاز به خبر :

ارسال نظرات

نام

ایمیل

وب سایت

نظرات شما

هم اکنون هیچ نظری ارسال نشده است. شما می توانید اولین نظردهنده باشد.