مکه مکرمه- پایگاه اطلاع رسانی حج و زیارت- یکی از مهمترین، سخت ترین و حساس ترین بخش هایی که در فرآیند عملیات حج تمتع مورد توجه قرار دارد، موضوع تغذیه و تدارکات است که امسال نیز به خوبی مورد اهتمام دست اندرکاران قرار گرفت.
با توجه به اینکه زایران عزیز حدود 30 تا 40 روز در سرزمین وحی حضور دارند و در این ایام باید غذای مناسب با ذائقه بومی خود را میل کنند، یکی از حساس ترین بخش های موسم حج تمتع، بحث تغذیه زایران است.
نحوه ارسال تدارکات، تهیه مواد اولیه، اعزام سرآشپزهای مجرب، تهیه مکان آشپزخانه، نظارت، بهداشت، طبخ و ... فرآیندی زمان بر و حساس به حساب می آید که توسطی تیمی مجرب و بر اساس نظرات کارشناسی تهیه و اجرایی می شود.
مهران فرشید مسئول تغذیه و تدارکات عملیات حج تمتع 97 در تشریح برنامه های انجام گرفته در موسم حج تمتع اظهار کرد: آشپرخانه های الافندیه، ابوجدایل، الزین، الدخیل و آشپزخانه های خود پخت ملینیوم و الدانه در شهرهای مکه مکرمه و مدینه منوره به خوبی به فعالیت پرداخته اند.
وی افزود: آشپرخانه های مکه  و مدینه هر ساله توسط سازمان حج و زیارت اجاره می شود و قراردادهای منعقد شده نیز به صورت هر نفر پخت اجاره می شود.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 به اجاره آشپزخانه تازه تاسیس و بسیار مجهز و صنعتی الافندیه در مکه مکرمه برای حج امسال اشاره کرد و گفت: امسال آشپزخانه الافندیه به عنوان یکی از بزرگترین، کاملترین و مجهزترین آشپزخانه های مکه و مدینه در اختیار سازمان حج و زیارت قرار گرفت.
به گفته فرشید، تمامی دستگاههای آشپزخانه مجهز الافندیه به سفارش ما ساخته شد،البته تمامی هزینه ها و نصب و نگهداری به عهده مالک آن بوده و ما فقط در طول موسم این آشپزخانه را اجاره کرده ایم.
وی افزود: آشپزخانه الافندیه تمامی استانداردهای بین المللی را دارا است  و تمامی دستگاههای مورد نیاز یعنی چندین خط برنج، کباب پز، جوجه پز، سردخانه مجهز و .... را در اختیار دارد.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 توضیح داد: این آشپزخانه  4 خط برنج، دستگاههای خط تولید ماهی، دستگاههای خط تولید کباب و جوجه، 400 دستگاه هیتر پخت، چندین خط سوپ پزی، 40 دیگ، انبار خشک، سردخانه های مجهز، سالن های پستایی، بخش اداری و ... را در در خود جای داده است.
فرشید تصریح کرد: قابلیت پخت ۱۰۰ هزار پرس غذا در هر وعده در آشپزخانه االافندیه وجود دارد که امسال براساس پیک حضور زایران ۶۵ هزار پرس در هر وعده تهیه و توزیع شد.
وی درباره آشپزخانه های ابوجدایل و آشپزخانه های خود پخت مکه نیز اظهار کرد: آشپزخانه ابوجدایل نیز جزو آشپزخانه های وسیع شهر مکه محسوب می شود اما تجهیزات و امکانات آن به وسعت الافندیه نمی رسد؛ توان حدود  ۱۵ هزار پرس در هر وعده نیز در ابوجدایل وجود داشت.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 درباره آشپزخانه های خود پخت هتل های الدانه و ملینیوم گفت: خودپخت به معنای آن است که شرایط طبخ و پخت غذا در فضایی مناسب و مورد تایید و توسط تیمی مجرب  در هتل انجام گیرد.
فرشید افزود: آشپزخانه های خودپخت امسال تقریبا موفق عمل کرده است و به دنبال این هستیم تا این مهم در سالهای بعد نیز مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی درباره تعداد کادر فعال در آشپزخانه های مکه و مدینه گفت: 217 نفر در الافندیه، 56 نفر در ابوجدایل، 26 نفر در الزین، 26 نفر در الدخیل و تعدادی از کادر مجرب نیز در آشپزخانه های خود پخت فعالیت داشته اند.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 افزود: تعداد کادر فعال شامل آشپز، کمک آشپز، سرآشپز و کارگر محسوب می شوند که در فرآیندی کامل از سوی مسئول آشپزخانه و بعد از تایید واحد تغذیه و تدارکات و سازمان حج و زیارت انتخاب و اعزام می شوند.
به گفته فرشید، به غیر از طبخ غذا در آشپزخانه های ذکر شده، فعالیتهایی نظیر پخت نان تازه بربری، لواش، پخت شیرینی و کیک نیز انجام گرفته است.
وی درباره تنوع غذایی زایران نیز اظهار کرد: بیش از 20 نوع تنوع غذایی برای زایران عزیز وجود داشته که البته در کنار غذاهای متنوع ماست، نوشابه، سالاد، زیتون، سوپ و دورچین نیز تقدیم زایران شده است.

مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 تصریح کرد: همچنین برای زایرانی که نیازمند غذای رژیمی بوده اند نیز بنابر درخواست های مطرح شده، غذای رژیمی تدارک و تقدیم شده است.

فرشید بابیان اینکه فرآیند تغذیه بر اساس ذائقه زایران ایرانی و توسط تیمی مجرب تهیه و  تدوین شده است، گفت: برنامه غذایی با حضور تیمی مجرب شامل متخصص تغذیه، عضو هیئت پزشکی، مدیران باسابقه و کارشناسان 

سالهای گذشته، تدوین و اعلام شده است.

وی درباره کیفیت کالاهایی که برای تغذیه استفاده شده است، گفت: سعی کرده ایم که بهترین و با کیفیت ترین کالاها را در فرآیند تغذیه تهیه کنیم و به همین سبب بهترین کالاها تهیه و توزیع شده است.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 اظهار کرد: گوشت گوسفندی مناسب،
مرغ با کیفیت، بهترین برنج موجود در بازار و .... با نظارت و کارشناسی کامل تهیه شده است؛ ضمن اینکه میوه تازه نیز در طول هفته از بازار تهیه و تقدیم هتل ها  و زایران شده است.
فرشید همچنین درباره خدمات بین راهی به زایران عزیز در مسیر مدینه به مکه و مکه به مدینه اظهار کرد: برای زایران مدینه قبل که در موسم از مدینه به سمت مکه راهی شدند، رستوران خمری اقدام به تهیه و توزیع یک وعده غذایی می کرد؛ ضمن اینکه برای زایران مدینه بعد که عازم مدینه هستند و زایران ترانزیت نیز یک وعده غذای گرم تهیه و تقدیم می شود.
وی درباره پخت نان در آشپزخانه ها نیز گفت: روزانه در الافندیه و ابوجدایل نان بربری به تعداد 1300 قطعه پخت شده است؛ ضمنا دستگاه پخت نان لواش نیز راه اندازی شد و امسال بین 5 تا 30 هزار قطعه نان لواش پخت شده است.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 درباره غذای ایام تشریق نیز اظهار کرد: امسال در ایام تشریق غذاهایی با میل و ذائقه زایران ایرانی تهیه و تقدیم شد؛ آبدوغ در روز عید قربان، کنسرو، غذای گرم، عدس پلو، لوبیا پلو و ... به صورت کامل و برای این ایام تقدیم شد که مورد رضایت زایران قرار گرفت.
فرشید افزود: به طور حتم برای سال آینده روند تهیه غذا برای ایام تشریق بهتر از امسال خواهد بود.
وی با بیان اینکه برنامه نظر سنجی برای غذای زایران تهیه شده و اجرایی خواهد شد، گفت: امیدواریم با این نرم افزار نظرسنجی بتوانیم رضایتمندی کامل زایران را بسنجیم و در جهت ارتقا خود در سنوات آتی کوشا باشیم.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 درباره اقدامات و نوآوری های صورت گرفته برای صرفه جویی در هزینه ها و وقت اظهار کرد: در سنوات گذشته خدمات و راهکارهای بسیار مناسبی در راستای صرفه جویی در هزینه ها دنبال شده است و این رویکرد امسال نیز ادامه پیدا کرد.
فرشید افزود: امسال تعداد مراجعه مدیران مجموعه ها به انبار را کاهش دادیم
و به جای اینکه مدیران مجموعه ها برای دریافت کالا حضور یابند این روند را تا حدودی تغییر دادیم که موجب کاهش هزینه ها و صرفه جویی در وقت و نیروی انسانی شده است.

مسئول واحد تغذیه و تدارکات عملیات حج تمتع 97 تصریح کرد: امسال به صورت کامل انبار مرکزی برای مراجعه مدیران کاروان ها را جمع آوری کردیم و به جای آن کالاهای مورد نیاز هتل ها، بعد از ثبت درخواست به درب هتل ها ارسال می شد و به جای داشتن یک انبار مرکزی و حضور مراجعه کنندگان در آنها، کالاها را در هتل های بزرگ ذخیره کردیم که بعد از اعلام نیاز، این کالاها ارسال می شد؛ البته این رویکرد در سالهای گذشته نیز تا حدودی اجرایی شد اما امسال به صورت کاملا متمرکز مورد اهتمام قرار گرفت.

وی افزود: این روش موجب صرفه جویی در وقت، هزینه، نیروی انسانی  و ... شد.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 درباره برخی اقدامات صورت گرفته در عرفات گفت: امسال به اندازه کافی آب مورد نیاز و مصرفی حجاج را ذخیره کردیم و تحویل این بطری آب ها نیز با مدیریت کامل صورت گرفت که خوشبختانه هیچ مشکلی در این راستا ایجاد نشد.

به گفته فرشید، میانگین حدود 20 بطری آب معدنی 220 لیتری تقدیم هر کدام از زایران عزیز شد؛ ضمن اینکه یخ و آب هم به اندازه لازم ذخیره شده بود و هیچ مشکلی در این رابطه وجود نداشت.

وی درباره کالاهایی که از ایران تامین شده بود نیز اظهار کرد: برخی اقلام همانند زعفران، خلال پسته، خلال بادام، آلو بخارا، گل زرشک، میوه خشک، پودر نبات، خاک شیر، سبزیجات و اقلامی از این دست را از ایران به عربستان آوردیم.
مسئول تغذیه و تدارکات حج تمتع 97 درباره میزان رضایتمندی زایران عزیز از تغذیه و غذای تهیه شده اظهار کرد: تصور می کنم که زایران عزیز از غذاهای طبخ و تهیه شده راضی بوده اند و این فرآیند سخت در تهیه غذا در حالی است که هیچ کدام از کشورهای حاضر اینگونه مانند جمهوری اسلامی ایران خدمات تغذیه ای ارایه نمی دهند .

فرشید در پایان به میزان کالری مصرفی غذای زایران ایرانی اشاره کرد و گفت: میزان کالری غذای زایران ما تا حدودی بالا است و حجم غذا و کالری نیز بسیار زیاد است که تا حدودی به سمت پرخوری می رود و باید تمهیداتی در این خصوص اندیشیده شود.