پس از فتح مكه و درخشش اسلام در جزيره العرب، پيروان ديگر دين ها توجه خاصي به اسلام و مسلمانان پيدا كردند. اين امر زمينه مناسبي را براي نشر و گسترش اين دين الهي تا نواحي مختلف حجاز و حتي خارج از آن فراهم آورد و پيامبر اسلام(ص) توانستند از اين فرصت به خوبي استفاده كنند و با ارسال نامه و نمايندگان ويژه به رييسان بلاد و زمامداران كشورها آنها را به پذيرش اسلام و به رسميت شناختن دولت اسلامي و التزام به مقررات آن فرا خواندند.
همواره در برابر مسايل ديني 2 گروه صف آرايي وجود دارد. گروهي به حمايت از آن مي پردازند و درصدد اثبات آن هستند و عده اي با آن مخالفت و براي ابطال آن تلاش مي كنند. يكي از روش هايي كه در اين مواقع مدعي حق مي تواند از آن استفاده كند تا طرف مقابل راهي جز پذيرش حق نداشته باشد، مباهله است.
مباهله در لغت از ريشه «بهل» به معناي نفرين كردن است و در اصطلاح براي افرادي به كار گرفته مي شود كه درباره يك مساله مذهبي اختلاف دارند و در يك جا جمع شوند و به درگاه خدا تضرع مي كنند و از او مي خواهند كه دروغگو را رسوا سازد و مجازات كند.
پيامبر(ص) نيز در گفت وگوهاي خود با افراد متعصب از اين شيوه استفاده مي كردند. مهم ترين مباهله حضرت محمد(ص) با مسيحيان نجران صورت گرفت كه در قرآن كريم به آن در سوره آل عمران آيه 61 اشاره كرده و آن آيه مباهله است.
مباهله پيامبر(ص) با مسيحيان نجران در روز 24 ذي الحجه سال دهم هجري اتفاق افتاد. پيامبر(ص) در نامه اي ساكنان مسيحي نجران را به آيين اسلام دعوت كرد. درباره شان نزول آيه مباهله آمده است كه مسيحيان نجران براي شرف يابي به حضور رسول خدا(ص) به طرف مدينه حركت كردند. وقتي به خدمت ايشان رسيدند، ميان آنها و حضرت(ص) درباره الوهيت حضرت عيسي(ع) بحث در گرفت. پيامبر اكرم(ص) به آنان فرمودند: «همان طور كه حضرت آدم پدر نداشت اما مخلوق خدا بود، حضرت عيسي(ع) نيز پدر نداشت و مخلوق است.» مسيحيان نفي الوهيت از حضرت مسيح(ع) را نپذيرفتند. پيامبر اسلام(ص) بر پايه وحي، آنها را به مباهله دعوت كردند و آنان نيز پذيرفتند.
صبح روز بعد مسيحيان به طرف محل تعيين شده حركت كردند و در آنجا ديدند كه پيامبر(ص)، حضرت علي(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسين(ع) را به همراه خويش آورده اند. در اين هنگام مسيحيان وحشت كردند زيرا آنها مي دانستند هيچ فردي عليه نزديكان خود اقدامي نمي كند، مگر اين كه يقين داشته باشد، خطري در ميان نيست و در ادعاي خود صادق است زيرا در غير اين صورت، عزيزان خود را در برابر خطر آسماني و الهي قرار نمي داد.
اينگونه هيات نمايندگان نجران هنگامي كه وابستگان پيامبر(ص) را ديدند، از مباهله خودداري كردند. ايشان خواستند تا پيامبر اجازه دهد تحت حكومت اسلامي در آيين خود باقي بمانند. خاتم پيامبران نيز با بزرگواري و مهرباني، انصراف آنها را از مباهله پذيرفتند. در اين هنگام جبرئيل بر پيامبر اكرم(ص) نازل شد و آيه تطهير را بر ايشان خواند: «همانا خداوند اراده فرمود از شما اهل بيت پليدي را برطرف فرمايد و شما را پاكِ پاك كند.»