مباهله، گواه روشن حقانيت اهل‌بيت
روز مباهله در تاريخ اسلام از جمله مهم‌ترين و خطيرترين وقايعي است که به سترگي و شگرفي، نشان از حقانيت دين مبين اسلام از سويي و عظمت، بزرگي، جلال و مقام آسماني پيامبر اکرم(ص) و خاندان مکرمش دارد.
امروز 24 ذي الحجه مصادف است با واقعه تاريخي مباهله و مصافي که ميان پيامبر اسلام(ص) و اهل بيت(ع) مطهرش با مسيحيان نجران رخ داد.
اين روز در تاريخ اسلام از جمله مهم‌ترين و خطيرترين وقايعي است که به سترگي، شگرفي، نشان از حقانيت دين مبين اسلام از سويي و عظمت، بزرگي، جلال و مقام آسماني پيامبر اکرم(ص) و خاندان مکرمش دارد.
اما شايد مهم‌ترين و جدي‌ترين نکته معرفتي که در باب واقعه مباهله بايد بدان اشاره کرد، ماهيت ولايت‌مداري، خلوص و عصمت اهل بيت پيامبر اسلام(علیهم السلام) است که در بستر يک رويداد علمي که البته به عنادورزي يک طرف بحث منجر و به مقاومت غيراصولي آنان منتهي شد، ظهور و بروزي از عظمت، بلندمرتبگي و والايي اهل بيت(ع) و رسول اکرم(ص) را به منصه ظهور و بروز رساند.
عظمتي که در پس منطق علمي، شجاعت و بي باکي ايماني و اعتقاد راسخ قلبي آن بزرگان به تصوير کشيده شد.
«همانا مثل خلقت عيسي از جانب خداوند همانند خلقت آدم ابوالبشر است كه خدا او را از خاك ساخت، سپس بدان خاك گفت بشري به حد كمال باش. هماندم چنان گشت. سخن حق همان است كه از جانب خداوند به تو رسيد، مبادا كه هيچ‌گاه در آن شك و ريب كني. پس هر كس با تو در مقام مجادله برآيد، بعد از آگاهي، تو به او بگو بياييد ما و شما فرزندان و زنانمان را بخوانيم و در دعا و التجا به درگاه خدا اصرار كنيم تا دروغگو و كافران را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازيم. اين داستان به حقيقت سخن حق است و جز آن خداي يكتا خداي نيست و خداست كه بر همه كار توانا و به همه حقايق داناست. (سوره آل عمران، 59-61)
واقعه مباهله به عنوان يکي از معجزات و برترين نشانه‌هاي صدق حقيقت پيامبر(ص) معارف و انديشه‌هاي پاک و نوراني حضرت و از رويدادهاي خارق‌العاده‌اي بود که خداوند متعال براي دفاع از کيان دين، نورانيت آيين و عظمت معارف اصيل و اصولي پيامبر خاتم(ص) در مقابله با مخالفان فکري و معاندان انديشگي آن حضرت به منصه ظهور رساند.
مباهله را اما هم مي‌توان به عنوان يک واقعه تاريخي مورد تحليل قرارداد و هم به عنوان يک حادثه خارق العاده فرامادي و هم به عنوان يک «اصل» اعتقادي در عرصه امدادهاي غيبي و ياري‌گري‌هاي الهي براي مومنان و نيکان روزگار.
از جهت لغوي مباهله به معناي رهاكردن و قيد و بند چيزي را برداشتن است، همان طور كه ابتهال در دعا يعني تضرع و زاري به درگاه باري تعالي و واگذاري امور به او تا خود هر طور كه صلاح مي‌داند به كارها سر و سامان دهد. مفهوم متداول مباهله به معناي نفرين كردن دو نفر به يكديگر است و اين كه وقتي در بيان حقيقت مسأله‌اي از دين، عقل، استدلال و آيات روشن الهي كارگر نمي‌افتد، دو گروهي كه هر كدام نظر خود را دارند، در محلي جمع مي‌شوند و به درگاه خداوند دعا و تضرع مي‌كنند تا خود حقيقت را آشكار و دروغگويان را رسوا سازد و مجازات كند.
در واقع در قضيه مباهله اتفاق اصلي ميان پيامبر اسلام(ص) و مسيحيان نجران بود که در موضوعي اعتقادي در مورد حضرت عيسي(ع) به مصافي فکري و اعتقادي برخاستند و مسيحيان در مقابل استدلال‌ها و بيان و بنان علمي و معرفتي حضرت رسول بناي معاندت و مخالفت غير معقول را گذاشتند و کار را به جايي رساندند که ديگر راهي جز پيش گرفتن مسير مباهله باقي نماند تا وقتي بشري در برابر حرف حق، مقاومت به خرج مي‌دهد و قصد تخريب وجهه حق و معارف عظيم الهي را دارد و به اصطلاح «به هيچ صراطي، مستقيم نيست» دچار نفرين نيکان و عقوبت سخت الهي مي‌شود و به درک عناد و جهل و خودپرستي، نائل.
واقعه مباهله بدين شکل رخ داد که هيئتي از مسيحيان نجران به اتفاق چند نفر از روسا و بزرگان خود، به نمايندگي براي گفتگو به نزد رسول الله آمدند تا درباره دعوت پيامبر(ص) آگاهي يافته و سؤالات خود كه اساسي‌ترين‌شان درباره جايگاه حضرت عيسي(ع) بود را با ايشان در ميان گذاشته، پاسخي لازم و قانع‌كننده را دريافت كنند، اما وقتي پيامبر(ص) با منطق و بيان آيات الهي چگونگي دعوت و رسالت خويش را بر آنها عرضه و ديدگاه صحيح و به حق را درباره ابعاد وجودي حضرت عيسي(ع) بر ايشان بيان كرد، مسيحيان نپذيرفته و بدون هيچ دليل قانع كننده‌اي بر حرف خويش پافشاري كرده، راه لجبازي را در پيش گرفتند.
رسول خدا از آنها خواست تا به مانند خود ايشان فرزندان، زنان و نفوس‌شان را در محلي گرد هم آورند و در آنجا در مقابل همگان از خداوند بخواهند تا حقيقت را روشن نموده و دروغگويان را به عذاب برساند. در روز موعود پيامبر(ص) تنها با اهل‌بيت خود علي (عليه‌السلام) و فاطمه (س) و حسنين بدون اين كه جمعيت را همراه خود كنند، در محل مقرر حضور پيدا كردند. مسيحيان كه از پيش قرار گذاشته بودند كه اگر پيامبر(ص) با جمعيتي بزرگ و سر و صدا پا به عرصه مباهله نهادند، به هيچ عنوان عقب‌نشيني نكرده و مبارزه كنند، وقتي آرامش و قاطعيت رسول خدا(ص) كه تنها به همراه اهل‌بيتش به سراغ آنها آمده بود را مشاهده كردند، مباهله نكردند و راه مصالحه در پيش گرفته و به شرايط ذمه تن در دادند. اين‌گونه شد كه پيامبر(ص) به مانند بسياري از وقايع ديگر در خصوص مواجه‌شان با شكاكان، پيروز شدند و ثمره آن را براي هميشه براي اسلام و پيروان آن باقي گذاشتند.
مسيحيان نجران با دو پرسش اساسي به نزد پيامبر(ص) آمدند و آن اينكه رسول خدا آنها را به چه چيز دعوت مي‌كند؟ و اصرار بر اين كه عيسي (عليه‌السلام) چون از پدري زاده نشده، داراي مقام الوهيت، ويژگي فوق بشري و به تعبير آنها فرزند خداست.
در برابر اين سوالات و ترديدهاي مسيحيان نجران، پيامبر اکرم(ص) ضمن دعوت آنها به حق پرستي و ايمان به خداي لاشريک، که به عنوان رسالت اصلي ايشان مطرح و پايه و مايه اوليه و اصولي دعوت ايشان در دين مبين اسلام بود، به بيان شخصيت و ويژگي‌هاي بشري حضرت مسيح(ع) پرداختند و ضمن رد الوهيت و ماهيت فرابشري ايشان، به تبيين موقعيت و خلقت آن پيامبر عزيز و اولوالعزم مبادرت ورزيدند.
اما مسيحيان نجران در برابر اين بيان بليغ، رشيد و منطقي مقاومت بي‌جا ورزيدند و قصد مخالفت غيراصولي کردند و به نوعي حضرت را در فشار غير منصفانه و فريبکارانه قراددادند.
اما بي‌خبر از آن که دست قدرت الهي بسيار برتر و والاتر از ايادي شيطان است و خداوند همان‌طور که در سوره آل عمران آيات 59 تا 61 بيان فرموده، پس از بيان و استدلال البته آن چه به وقايع تعين مي بخشد و سرشت و سرنوشت امور را به دست مي‌گيرد، قدرت لايزال و بي انتهاي الهي است و «...اين داستان به حقيقت سخن حق است و جز آن خداي يكتا خداي نيست و خداست كه بر همه كار توانا و به همه حقايق داناست».
آري؛ همان طور که گفتيم، مهم‌ترين و جدي‌ترين نکته معرفتي که در باب واقعه مباهله بايد بدان اشاره کرد، ماهيت ولايت مداري، خلوص و عصمت اهل بيت(ع) و پيامبر اسلام(ص) است که در بستر يک رويداد علمي که البته به عنادورزي يک طرف بحث منجر و به مقاومت غيراصولي آنان منتهي شد، ظهور و بروزي از عظمت، بلندمرتبگي و والايي اهل بيت(ع) و رسول اکرم(ص) را به منصه ظهور و بروز رساند.
عظمتي که در پس منطق علمي، شجاعت، بي باکي ايماني و اعتقاد راسخ قلبي آن بزرگان به تصوير کشيده شد.
ارسال نظرات